| Odmiana | 2012-03-09 |
| Jak powino się napisać w Studio Urody czy w Studiu Urody? | |
| Obie formy będą dobre, zarówno ta z odmienionym (w) studiu, jak i z równą mianownikowi postacią (w) studio. Katarzyna Mazur | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2012-02-20 |
| Za kilka miesięcy wychodzę za mąż. Mój przyszły mąż nazywa się Płoć. Mam problem z zapisem tego nazwiska na zaproszeniach – konkretnie na zaproszeniu dla przyszłych teściów. Wiem, że nazwiska powinno się odmieniać, np. Zapraszamy Sz.P. Ewę i Adama Nowaków. Ale jak jest w przypadku nazwiska rodz. żeńskiego nie zakończonego -a? Sz.P. Ewę i Adama Płoć czy Ewę i Adama Płociów? | |
| Polskie nazwiska par małżeńskich utworzone od form zakończonych na spółgłoskę, czyli np. Płoć, przyjmują w mianowniku postać z końcówką -owie (np. Płociowie), a w dopełniaczu i bierniku mają końcówkę -ów (np. nie ma Płociów, zapraszam Płociów). A zatem zapraszają Państwo na swój ślub Ewę i Adama Płociów. Katarzyna Mazur | |
| Ortografia | 2012-02-20 |
| Wiem, że rzeczowniki odsłowne z przeczeniem nie piszemy łącznie, ale potrzebuję potwierdzenia pisowni konkretnych przykładów: niepowierzanie, niewywiązanie, nieusunięcie. | |
| Potwierdzam zatem – przywołane przez Panią przykłady są zapisane dobrze. Katarzyna Mazur | |
| Ortografia | 2012-02-20 |
| Wiem, że nazwy wydarzeń lub aktów dziejowych zapisujemy małymi literami. Czy wobec tego dopuszczalna jest pisownia wojna dwóch róż. Czy też jest to wyjątek, który zawsze należy pisać wojna Dwóch Róż. | |
| Nie jest to wyjątek. Mało tego, nie ma w ogóle powodu, by to wydarzenie pisać wielkimi literami, no chyba że zdecydują silne względy uczuciowe. Zdecydowanie dobra jest zatem pisownia wojna dwóch róż. Katarzyna Mazur | |
| Odmiana | 2012-02-20 |
| Czy poprawne jest używanie słowa zaraportować – w trybie dokonanym: zaraportował? | |
| Tak, jest to poprawnie utworzony czasownik. Katarzyna Mazur | |
| Składnia | 2012-02-20 |
| Uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie dotyczące prawidłowego szyku wyrazów. Czy chcąc podkreślić to, że jakiś budynek znajduje się bardzo blisko np. innego budynku, powinienem napisać Dom oddalony jest ZALEDWIE O 100 metrów od kościoła czy Dom oddalony jest O ZALEDWIE 100 metrów od kościoła? | |
| Zgodnie z wytycznymi wydawnictw poprawnościowych nie powinno się rozdzielać partykułą (a taką częścią mowy jest w cytowanych zdaniach zaledwie) przyimka i zależnego od niego wyrazu, a zatem, by nie narazić się na zarzut uchybienia normom słownikowym, powinien Pan napisać: Dom oddalony jest zaledwie o 100 metrów od kościoła. Katarzyna Mazur | |
| Interpunkcja | 2012-02-20 |
| Nurtuje mnie problem kropki po zdaniu, które całkowicie zamyka się w nawiasie. Nie chodzi mi o dopowiedzenie w nim zamknięte, bo tu sprawa jest prosta – znak interpunkcyjny stawiamy po nawiasie. Co jednak, gdy po zdaniu zamkniętym kropką lub innym znakiem interpunkcyjnym następne jest całe w nawiasie? Kropkę (czy inny znak) stawiamy w nawiasie, czy po nim? Na przykład: Na dzisiejszą okazję polecamy czerwone sukienki. Wszystkim życzymy udanego wieczoru. (Wyżej przedstawione sukienki można kupić w naszym sklepie internetowym.) | |
| W opisanym przez Panią przypadku kropkę stawiamy tylko po nawiasie, np. Będzie dużo gości. (O ile wszyscy przyjdą). Nie wiem, czy się pomieścimy. Ale gdybyśmy chcieli zdanie nawiasowe zakończyć pytajnikiem, wykrzyknikiem czy wielokropkiem, umieszczamy je wewnątrz nawiasu, a po nich nim dajemy już innego znaku interpunkcyjnego, np.: 1. Myślę o niej. (Ale czy ona o mnie też?) Tęsknię za nią. 2. Chyba nikt się nie domyśla. (W każdym razie mam taką nadzieję...) Zresztą wszystko mi jedno. Takie same reguły interpunkcyjne dotyczą zdań w całości ujętych w cudzysłów, np. 1. No tak. „Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy”. Takie życie. ale: 2. Ale jesteście! „Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy!” Co z wami! Katarzyna Mazur | |
| Różne | 2012-02-20 |
| Piszę pracę magisterską na temat poezji. Większość wierszy przeze mnie opisywanych ma tytuły rozpoczynające się małą literą, na przykład „tkaniny”, „wczoraj koło siódmej” itd.. Czy w wypadku, kiedy rozpoczynam zdanie tytułem takiego wiersza, mam zmienić literę na wielką w nazwie utworu, czy rozpocząć zdanie małą literą? | |
| Normy edytorskie nakazują przy przywoływaniu tytułów zachowywanie nietypowego użycia w nich wielkich i małych liter, i to nawet jeśli tytułem pisanym małą literą otwieramy zdanie (por. A Wolański, Edycja tekstów, Warszawa 2008, s. 207). Czyli napisze Pan np. takie zdanie: „tkaniny” to kolejny wiersz tego poety. Katarzyna Mazur | |
| Wymowa | 2012-02-20 |
| Czy głoska ó kończy zgłoskę w leksyce polskiej, to znaczy głoska zapisana po niej jest już głoską kolejnej sylaby? Jeżeli są zgłoski zakończone głoską ó, to poproszę o wykaz tych zgłosek. | |
| Zacznijmy od tego, że w języku polskim nie ma osobnej głoski zapisywanej jako [ó], a różnej od |u|, bo zarówno w wyrazie góra, jak i w wyrazie cud mamy głoskę |u|. Nie podam teraz listy sylab, w których ostatnią głoską jest |u|, ale zalicza się do nich na przykład sylaba |spu-| wyrazu spółka. Oczywiście możemy tu zastosować też inny podział na sylaby, czyli |spu - łka|. Katarzyna Mazur | |
| Grzeczność językowa | 2012-02-20 |
| Dlaczego zwrot Życzę miłego dnia jest niepoprawny? | |
| Nie jest to zwrot niepoprawny. Jest wręcz całkiem dobry i sensowny. Katarzyna Mazur | |
| Poprawność komunikacyjna | 2012-02-20 |
| Czy poprawne jest mówienie: słuchać się rodziców oraz nie ma tak dobrze (zamiast: nie jest dobrze). | |
| Oba wyrażenia są dobre, ale oba w normie potocznej. W normie wzorcowej już niekoniecznie. Katarzyna Mazur | |
| Ortografia | 2012-02-20 |
| Serdecznie proszę o rozwianie moich wątpliwości. Poprawny zapis to: sms-y, smsy czy SMSy, SMS-y oraz: TV czy tv, Tv. | |
| Dobrze będzie tylko SMS-y lub esemesy oraz tv. (z kropką) lub TV (bez kropki). Katarzyna Mazur | |
| Odmiana | 2012-02-20 |
| Podczas sporządzania wykazu wad blach powlekanych lakierem spotkałam się z określeniem: niepokrycia powłoką organiczną jako nazwą wady związanej z brakiem ciągłości lakieru na materiale (miejscowy brak lakieru). Bardzo proszę o informację, czy istnieje słowo niepokrycia rzeczownik, liczba mnoga, oraz czy można używać go do określenia wady (niepokrycia powłoką lakierniczą). | |
| Rzeczownik niepokrycia istnieje i jest zupełnie zgodny z całym systemem języka polskiego. A nazwa wady jest zbudowana poprawnie, chociaż może nie brzmi najzgrabniej. Katarzyna Mazur | |
| Ortografia | 2012-02-20 |
| Jak powinniśmy pisać biznesplan – łącznie czy rozdzielnie; a może obie formy są dopuszczalne? | |
| Poprawnie będzie: biznesplan. Katarzyna Mazur | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2012-02-20 |
| Jak odmienić poprawnie nazwę miejscowości Łazy w poniższym zdaniu? Nie lubił.... | |
| Dobrze jest: Nie lubił Łaz. Katarzyna Mazur | |
| Odmiana | 2012-02-20 |
| Jak prawidłowo odmienić to zdanie? W (3, sanie) ... nie ma koców. | |
| Zgodnie z normą wzorcową będzie w trojgu saniach nie ma koców. Ale niektóre wydawnictwa poprawnościowe na niższym poziomie normy akceptują też połączenie w trojgu sań. Katarzyna Mazur | |
| Odmiana | 2012-02-20 |
| Czy jest rzeczownik taczka, czy tylko występuje on w liczbie mnogiej: taczki, tak, jak sanki czy nożyczki? | |
| Rzeczownik taczka występuje w liczbie pojedynczej i właśnie taczka to mianownik tej liczby. Katarzyna Mazur | |
| Grzeczność językowa | 2012-02-20 |
| Jak najlepiej zwrócić się do osoby konsekrowanej (zakonnej) posiadającej tytuł profesorski? | |
| W bezpośrednim kontakcie najlepiej zwracać się do osób konsekrowanych: ojcze profesorze, bracie profesorze, siostro profesor, do kapłana natomiast: księże profesorze. Katarzyna Mazur | |
| Ortografia | 2012-02-20 |
| Czy możliwe jest zamienne używanie formy zapisu pojęcia kodeksowego tryb przyspieszony/ tryb przyśpieszony? Moja wątpliwość wynika z faktu, iż pomimo że oba warianty zapisu słowa przyśpieszony występują w słowniku, to w kodeksie używany jest wariant tryb przyspieszony – z czego część osób wnioskuje, że tylko ta forma jest prawidłowa. | |
| Możliwe są oba warianty zapisu, czyli zarówno tryb przyspieszony, jak i tryb przyśpieszony. Katarzyna Mazur | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2012-01-24 |
| Czy w zdaniu Czy w dzisiejszym świecie potrzebujemy bardziej Dedalów czy Ikarów? poprawnie odmieniono imię Dedal? | |
| Tak, mamy tu dobrze odmienione to imię - użyty tu dopełniacz liczby mnogiej imienia Dedal brzmi właśnie Dedalów. Katarzyna Mazur | |