Najczęściej zadawane pytania (229) Ortografia (592) Interpunkcja (198) Wymowa (69) Znaczenie (264) Etymologia (306) Historia języka (26) Składnia (336) Słowotwórstwo (139) Odmiana (333) Frazeologia (133) Poprawność komunikacyjna (190) Nazwy własne (439) Wyrazy obce (90) Grzeczność językowa (41) Różne (164) Wszystkie tematy (3320)
w:
Uwaga! Można wybrać dział!
Interpunkcja2006-01-13
Czy na końcu podanego w szkole tematu lekcji stawiamy kropkę?
Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego podaje, że kropka jest znakiem zamykającym wypowiedzenie, a za takie należy przecież uznać temat lekcji. Wyjątkiem byłby temat zapisany w całości wielkimi literami lub zakończony innym znakiem interpunkcyjnym (pytajnik lub wykrzyknik).
Alicja Podstolec
Interpunkcja2005-12-13
Mam pytanie dotyczące zwrotów grzecznościowych znajdujących się na początku różnych pism kierowanych do konkretnych osób, np. Szanowny Panie Przewodniczący, Szanowna Pani Prezes itd. Jaki znak interpunkcyjny powinien je kończyć, jeśli zdanie następne w nowej linijce zaczyna się dużą literą?
W takich warunkach zwrot grzecznościowy powinien się kończyć wykrzyknikiem.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-12-13
Gdzie stawiamy odsyłacz do przypisu? Przed kropką czy po niej?
Odsyłacz do przypisu jest częścią zdania, a zatem musimy postawić go przed kropką w myśl zasady, że jeśli symbol odsyłający czytelnika do przypisu znajduje się na końcu zdania, powinniśmy umieścić go przed kropką12. ← Tak też uczyniłam (zob. J. Podracki, A. Gałązka: Kieszonkowy słowniczek interpunkcyjny PWN. Warszawa 2001, s. 76).
Katarzyna Sujkowska-Sobisz
Interpunkcja2005-12-13
Czy wyrażenie a co za tym idzie wydzielamy przecinkami z obu stron (zawsze?)?
Wyrażenia a co za tym idzie nie wydzielamy z obu stron przecinkami, przecinek stawiamy tylko przed nim. Jeśli zdanie złożone łączy spójnik z towarzyszącą mu inną częścią mowy lub, jak w Pani pytaniu, związkiem frazeologicznym, stawiamy przecinek przed pierwszą częścią całego wyrażenia pod warunkiem, że wymaga ono postawienia przecinka, np. Pogoda dopisała, a co za tym idzie wyjeżdżamy natychmiast (por. E. Polański, M. Szopa: Podręcznik polskiej interpunkcji. Kielce 2004).
Katarzyna Sujkowska-Sobisz
Interpunkcja2005-12-13
Czy przed nawiasem kwadratowym można postawić przecinek? Chodzi mi o przypadek w bibliografii (lub w przypisie), kiedy tytuł jest w nawiasie kwadratowym np. J. Kowalski [Recenzja książki A. Nowaka pt. Historia psychologii], Roczniki Psychologiczne 1994, s. 1-23. To czy po autorze (J. Kowalski) powinien być przecinek? Pytanie moje wynika stąd, że powiedziano mi, iż przed nawiasami kwadratowymi nie stawia się przecinków.
Pozdrawiam Agata
Przed nawiasami kwadratowymi można postawić zarówno przecinek, jak i kropkę, a zależy to od opcji, która wybierzemy w notacji przypisów, np.:
1) J. Bartmiński: O językoznawczy kanon polonistyczny? Głos na otwarcie konferencji, [w:] Język polski jako przedmiot dydaktyki uniwersyteckiej pod red. J. Bartmińskiego, M. Karwatowskiej, Lublin 2000, s. 11-14.
2) J. Bartmiński: O językoznawczy kanon polonistyczny? Głos na otwarcie konferencji. [W:] Język polski jako przedmiot dydaktyki uniwersyteckiej. Red. J. Bartmiński, M. Karwatowska. Lublin 2000, s. 11-14.
W Wielkim słowniku ortograficznym pod red. E. Polańskiego nie znalazłam zasady, wedle której nie można by stawiać przecinka przed nawiasem kwadratowym. Wydaje się zatem, że w cytowanym przez Panią przypadku także powinien pojawić się jakiś znak interpunkcyjny. Przecinek jest zapewne znakiem odpowiednim.
Katarzyna Sujkowska-Sobisz
Interpunkcja2005-11-27
Chciałem poznać szczegółowe zasady stawiania przecinków w zdaniach złożonych. Pozdrawiam
Szanowny Panie! Na temat zasad interpunkcji polskiej już się wielokrotnie wypowiadaliśmy w dziale Interpunkcja, choć może nie wystarczająco dogłębnie i nie wyczerpująco, trudno jednak przepisywać wiele stron ze słownika, kiedy stosowne zasady polskiej interpunkcji, które dla Wielkiego słownika ortograficznego PWN opracował prof. Edward Polański, są dostępne w internecie. Piszemy o tym także na stronie naszej poradni.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-11-20
Proszę mi poradzić, gdzie postawić przecinek w poniższym zdaniu i czy trzeba przeredagować to zdanie ze względu na odmianę wyrazu tak: Celem działań jest udoskonalenie programów(,) tak(,) aby były one dostosowane do nowych potrzeb. Zgodnie z regułą [365] z Wielkiego słownika ortograficznego przecinek stawia się przed aby w połączeniu tak aby, jeżeli na tak pada akcent zdaniowy. Mam wątpliwość, czy powyższe zdanie jest gramatycznie poprawne. Nie miałbym wątpliwości co do zdań: programy należy udoskonalić tak, aby były...; celem działań jest udoskonalenie programów w taki sposób, aby... (w zdaniach tych są formy: udoskonalić tak (jak?), w taki sposób (w jaki sposób?); udoskonalenie tak. Dziękuję.
Zamiana w zdaniu czasownikowej formy osobowej udoskonalili na postać rzeczownikową udoskonalenie nie wprowadza zmian w interpunkcji zdania. A zatem: Celem działań jest udoskonalenie programu tak, aby był on dostosowany do nowych potrzeb.
Iwona Loewe
Interpunkcja2005-11-15
Czy w tytule Kredyt jako czynność bankowa przed jako stawiamy przecinek?
Nie, przecinek nie jest tu konieczny.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-11-15
Bardzo proszę o wyjaśnienie zasady stawiania przecinków przed powtórzonymi spójnikami... Z góry dziękuję! POZDRAWIAM - KINA
Stawiamy przecinek przed spójnikami, takimi jak i, oraz, lub, albo, czy, ani itd., jeżeli wyrazy te zostały powtórzone, także wielokrotnie, np. Nie było go ani w domu, ani w garażu, ani na podwórzu, ani na ulicy. Zwiedzaliśmy i Warszawę, i Kraków, i Poznań. Problem ten szczegółowo przedstawia reguła 378 zasad pisowni polskiej.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-10-10
Czy w przypadku odmiany słowa punkt, tzn. np. pisząc jest to podane w pkt. 4 po skrócie pkt należy w tym przypadku postawić kropkę czy też nie, oraz w ogóle w jakich przypadkach po ww. skrócie słowa punkt w postaci pkt stawia się kropkę.
Po skrócie pkt w żadnym przypadku nie stawia się kropki. Kropkę postawić można po skrócie tego samego wyrazu, ale w postaci p.. Piszemy zatem jest to podane w pkt 4 lub też jest to podane w p. 4 (zob. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN pod red. A. Markowskiego, Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego).
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-10-04
Nie potrafi jednak ocenić kiedy to nastąpi. Czy w powyższym zdaniu powinien być przecinek? W moim odczuciu jest to zdanie złożone z podrzędnym dopełnieniowym. Przecinek należy zatem postawić. Czy mam rację? Będę wdzięczna za odpowiedź. Halina
Tak, ma Pani rację – jest to zdanie złożone z podrzędnym dopełnieniowym, dlatego też przed kiedy powinien znajdować się przecinek.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-06-22
W zdaniu: Lepiej pracować, niż korzystać z pomocy społecznej przecinek przed niż powinien być i postawiłam go. Powiedziano mi, że tu nie ma go być i został usunięty. W zdaniu: To więcej niż otrzymuję teraz (pieniędzy z wcześniejszego kontekstu). Tu przecinka nie postawiłam. Z kolei został dodany.
Poprawna interpunkcja: Lepiej pracować, niż korzystać z pomocy społecznej. To więcej, niż otrzymuję teraz. Uzasadnienie jest następujące: jeżeli spójnik niż (także z partykułą: niżby) użyty jest w wypowiedzeniu złożonym porównawczym, oddziela się te obie części składowe przecinkiem (tak jest w zdaniu pierwszym). Natomiast w wypowiedzeniu pojedynczym zwykle nie stawia się przecinka przed członem porównywanym. W konstrukcji To więcej [jest], niż otrzymuję teraz widzieć należy zdanie złożone porównawcze. Tak więc i tutaj postawimy przecinek przed niż. Szczegółowo zasady te przedstawia Jerzy Podracki w Słowniku interpunkcyjnym.
Aldona Skudrzyk
Interpunkcja2005-06-06
Oferowane, przez nas, rozwiązania oparte są głównie o platformę i technologię Lotus Domino, która łączy w sobie bezpieczeństwo, komunikację oraz bazy danych i jest chętnie wykorzystywana przez firmy na całym świecie. Czy w powyższym zdaniu oddzielenie przez nas przecinkami jest poprawne? Czy można to potraktować jako wtrącenie lub objaśnienie? Czy tez jako rozwiniecie przydawki? Pozdrawiam, Monika G.
Nie ma potrzeby oddzielania przecinkami członu przez nas, byłoby to dość dziwne (i śmieszne). W cytowanym zdaniu trzeba natomiast postawić przecinek przed i jest chętnie, ponieważ tu kończy się wcześniejsze zdanie podrzędne. Proponuję zatem taką wersję: Oferowane przez nas rozwiązania oparte są głównie o platformę i technologię Lotus Domino, która łączy w sobie bezpieczeństwo, komunikację oraz bazy danych, i jest chętnie wykorzystywana przez firmy na całym świecie.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-06-01
Dzień dobry! Mam pewne wątpliwości co do poprawności interpunkcyjnej poniżej zacytowanych zdań. Ostatnio bowiem na lekcji języka polskiego poznawaliśmy zdania złożone wielokrotnie. Oto przykłady: Nie staraj się powiedzieć wszystkiego, o czym myślisz, i przemyśl wszystko, co powiesz. oraz Idź, gdy inni się zatrzymują, i budź się, gdy inni śpią.
Czy uzasadnione jest postawienie przecinka przed i w obu zdaniach? Proszę o uzasadnienie ewentualnej porady. Dziękuję i pozdrawiam.
Na pytanie o przecinek przed spójnikami i i oraz poradnia już odpowiadała. Nasze uwagi znaleźć można w dziale Interpunkcja.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-05-31
Jako uczony pozazdrościłem, ponieważ..., Z drugiej strony, jako właściciel pozazdrościłem, ponieważ... - czy po wyrazach uczony i właściciel należy postawić przecinki? Pozdrawiam T.M.
Pierwsze zdanie może nie zawierać przecinka po rzeczowniku uczony, jeśli jednak fragment jako uczony potraktujemy jako dopowiedzenie, postawimy po nim przecinek. W drugim zdaniu człon jako właściciel oddzielimy przecinkami od reszty zdania, ponieważ jest wyraźnym dopowiedzeniem.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-05-31
Witam. Mam trudności ze zrozumieniem reguły rządzącej stawianiem przecinka przed jak. Nie bardzo wiem, kiedy mam do czynienia z porównaniem, a kiedy ze zdaniem podrzędnym. Byłabym bardzo wdzięczna za pomoc! A oto przykłady zdań: Ego jest niczym więcej, jak częścią twoich przekonań o sobie samym. Bądź cierpliwy jeszcze przez jakiś czas i pamiętaj, że wynik jest równie pewny, jak Bóg. On uczy cię, jak zachowywać mnie jako wzór dla twoich myśli i w wyniku tego zachowywać się tak, jak ja. Przecinek przed drugim jak? Dziękuję.
Przecinek posiada zdanie: Ego jest niczym więcej, jak częścią twoich przekonań..., ponieważ wprowadza zdanie orzecznikowe, a jego orzeczenie oprócz łącznika jest przybiera postać elidowaną częścią. W pozostałych miejscach, o które padło pytanie, przecinek jest zbędny, bo wprowadza tylko część zdania, a nie zdanie, zwaną okolicznikiem, a zatem: ...wynik jest równie pewny jak Bóg. On uczy cię (czego?), jak zachowywać mnie jako wzór... w wyniku tego zachowywać się tak jak ja. Na pytanie o jak poradnia już odpowiadała, proszę sprawdzić w dziale Interpunkcja.
Iwona Loewe
Interpunkcja2005-04-13
Czy w zdaniu Najlepsze efekty osiąga się, stosując preparat dwa razy dziennie. powinien być przecinek?
Od 1993 roku zgodnie z zaleceniem Komisji Kultury Języka PAN, mającym uprościć polską interpunkcję, oddziela się przecinkiem każdy imiesłów zakończony na -ąc, -wszy i -łszy, bez względu na to, czy ma określenia, czy też występuje bez nich i bez względu na to, jak interpretujemy jego funkcję w zdaniu. Jeśli imiesłów taki jest wtrącony w zdanie, wydziela się go przecinkami z obu stron (zob. regułę 367 zasad pisowni polskiej). A zatem - przecinek musi być! Jeśli imiesłów taki jest wtrącony w zdanie, wydziela się go przecinkami z obu stron, np. Gonzalo pędem biegł z obawy, żeby tamci jemu w tłumie nie zginęli, i odnalazłszy ich, mnie znaki dawał, bym pośpieszał (W. Gmobrowicz).
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-03-18
Witam! Ostatnio w Praktycznym słowniku interpunkcyjnym A. Dzigańskiego pojawiły się zdania: Zapytała z wyrzutem: „Skąd ci to przyszło do głowy?”. oraz Zapytałem go: „Dlaczego uważasz się za lepszego od innych?” Który zapis jest poprawny - zakończony kropką czy bez kropki. Niestety w słowniku jest wiele takich rozbieżności i błędów.
Na końcu wypowiedzenia stawiamy zasadniczo jeden znak interpunkcyjny - zatem kropka po pytajniku nie jest konieczna. Jednak po znaku zapytania można stosować inne znaki oddzielające (najczęściej przecinek i średnik, rzadziej - myślnik i kropkę), zwłaszcza przy wyliczeniu, np. jaki?, który?, czyj?.
Aldona Skudrzyk
Interpunkcja2005-02-26
Czy w treści zacytowanego poniżej przepisu właściwe jest użycie przecinka przed wyrazem oraz? 3. Wpis do rejestru krajowego jest dokonywany na podstawie informacji, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 3, oraz podlega aktualizacji w zakresie zawartych w nim danych.
Zwykle przed oraz nie stawia się przecinka, np. w zdaniu pojedynczym Kupił telewizor oraz magnetofon., jednak w przypadku, gdy spójnik oraz łączy zdania współrzędne w zdaniu złożonym, a między nimi – jak w cytowanym przepisie – znajduje się zdanie podrzędne, np. o której mowa..., musi ono zostać wydzielone przecinkami bez względu na kolejny element. W takich przypadkach przecinek stawia się nawet przed i.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2005-02-25
Mam wątpliwości co do postawienia przecinka przed dzięki i a także. Z góry dziękuję za poradę językową.
W przypadku stawiania takich znaków interpunkcyjnych, jak przecinki, kryterium pierwszorzędnym przy wskazywaniu miejsc, które wymagają przecinka, jest kryterium składniowe. To znaczy, że nie możemy powiedzieć, że przed przyimkiem dzięki zawsze stawiamy przecinek lub że go nigdy nie stawiamy. W zdaniu Na wakacje pojechaliśmy dzięki dodatkowej pracy mamy nie ma potrzeby zastosowania przecinka przed przyimkiem dzięki, natomiast w zdaniu Najpiękniejsze marzenia to takie, dzięki którym żyje się piękniej z całą pewnością trzeba oddzielić przecinkiem zdanie podrzędne od nadrzędnego, a granica między tymi zdaniami przebiega właśnie przed słowem dzięki. Nie ma także potrzeby stawiania przecinka przed wyrażeniem a także ponieważ nie rozdziela się przecinkiem zdań złożonych współrzędnie połączonych następującymi spójnikami: i, oraz, tudzież, zarazem (Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego, reguła 376), a wyrażenie a także stosowane jest w znaczeniu spójnika oraz. Zdarza się jednak, że przed wyrażeniem a także stawia się przecinek. Koniecznie na przykład trzeba wydzielić przecinkami wtrącenie wprowadzane wyrażeniem a także: Byliśmy tu dzisiaj, a także wczoraj zaglądała Zosia, nie widzieliśmy go jednak.
Katarzyna Sujkowska-Sobisz

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166