| Składnia | 2012-06-28 |
| Czy dopuszczalna jest konstrukcja opłaty naliczone W fakturach (zamiast NA fakturach)? | |
| Powinno być opłaty naliczone na fakturach. Katarzyna Mazur |
|
| Składnia | 2012-06-28 |
| Zastanawia mnie kwestia użycia podmiotu w odpowiednim przypadku w zdaniu Napisz, czego przybyło w Twojej szafie bądź Napisz, co przybyło w Twojej szafie. Intuicyjnie wydaje mi się, że odpowiednią formą jest czego, niemniej nie mogę znaleźć nigdzie odpowiedniego uzasadnienia - poza analogią do czasownika ubywać, gdzie na pewno poprawną formą jest Napisz, czego ubyło, na pewno nie Napisz, co ubyło. Czy mogę prosić o pomoc w rozwikłaniu tej zagadki? | |
| Czasownik przybywać w znaczeniu ‘powiększać jakiś zbiór’ rządzi dopełniaczem swojego podmiotu, zatem wszystkie m.in. zaimki, które występują w miejscu tego podmiotu, powinny również mieć postać dopełniacza. W związku z tym przywołane zdanie powinno mieć brzmienie: Napisz, czego przybyło w Twojej szafie, z zaimkiem co w drugim przypadku. Katarzyna Mazur |
|
| Składnia | 2012-06-28 |
| Jak poprawnie należy napisać/powiedzieć: Syn podał się do matki czy Syn podał się na matkę? Dlaczego jedna z tych form jest poprawna, a druga nie? Przyznam, że optuję za pierwszą wersją. | |
| Właściwie obie wersje należałoby uznać za poprawne, choć nieco zróżnicowane pod względem obszaru występowania. Do takich wniosków prowadzi analiza zapisów w dwóch słownikach gwarowych. W pierwszym z nich – Małym słowniku gwar polskich pod red. J. Wronicz (Kraków 2010) – w artykule dotyczącym czasownika podać się w znaczeniu ‘odziedziczyć po kimś jakieś cechy’ mamy taki przykład użycia A ona no to tak sie podała do mnie, można powiedzieć. Słownik notuje ponadto przymiotnik podany z następującą ilustracją materiałową: Wszyski dzieci sóm dó mie podane. Oba wyrazy, jak podają autorzy, są w użyciu na terenie Śląska i Małopolski. Drugi ze słowników – Mały słownik gwary Górnego Śląska napisany przez Bożenę Cząstkę-Szymon, Jerzego Ludwiga i Helenę Synowiec (Katowice 2000) – opisuje jednostkę podany na kogoś (‘podobny do kogoś’) i opatruje ją cytatem: Łóna jest cołkiym podano na swoja matka. Katarzyna Mazur |
|
| Słowotwórstwo | 2012-06-28 |
| W języku polskim zadomowiło się już słowo barista, choć nie jest jeszcze tak popularne jak barman. Barista jest osobą, która zajmuje się profesjonalnym parzeniem i przygotowaniem kawy. Chciałabym zapytać, czy poprawne jest używanie przymiotnika od tego słowa, np. mówiąc o szkoleniach dla baristów. Czy można użyć określenia szkolenie baristyczne? | |
| Spokojnie może Pani używać przymiotnika baristyczny. Katarzyna Mazur |
|
| Różne | 2012-06-28 |
| Mam ogromny problem. Mianowicie w pracy naukowej (magisterskiej) przyjęłam zasadę zapisu obcych wyrazów kursywą. Pojawia się, m.in. słowo: design oraz boutique. Jednak oba wyrazy zostały już na tyle spolszczone, że w odmianie używa się, np. hotel designerski, butikowy. W związku z tym moje pytanie: czy zapisywać kursywą zarówno design, jak i designerski, czy tylko design, a designerski pozostawić bez kursywy, czy oba: design i designerski potraktować bez kursywy? | |
| Ponieważ wyrazy design i boutique przyłączają polskie końcówki fleksyjne, świadczy to o ich zadomowieniu w polszczyźnie i jest argumentem za tym, żeby pisać jedynie bez kursywy. Tym bardziej trzeba zrezygnować z pisma pochyłego przy notowaniu pochodzących od nich przymiotników. Katarzyna Mazur |
|
| Znaczenie | 2012-06-28 |
| Mam problem ze słowem azaliż. Szukałam w słowniku etymologicznym, jednak nie znalazłam tam satysfakcjonującej odpowiedzi. Czy mogłabym się dowiedzieć, co to słowo dziś znaczy i w jakich kontekstach można go używać? | |
| Słowo azali (także w wariancie ze wzmocnioną partykułą -ż) używane jest dziś już tylko w tekstach o stylu podniosłym lub w stylizacji archaizującej, a znaczy ono po prostu ‘czy’ i może być używane właściwie w tych samych kontekstach, co spójnik czy. Zachęcam do zajrzenia tutaj. Katarzyna Mazur |
|
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2012-06-27 |
| Nie jestem pewna odmiany pewnych nazwisk na zaproszeniu: Kossmann – Państwa Kossmann czy raczej Kossmannów, Barczak – Barczaków, Stecko – Stecków. | |
| Powinno być: Państwa: Kossmannów, Barczaków, Stecków. Katarzyna Mazur |
|
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2012-06-27 |
| Proszę o pomoc w odmianie nazwisk mężczyzn Kłak oraz Kozyr. | |
| Poszczególne formy przypadków zależnych będą następujące – dla nazwiska Kłak: D. Kłaka, C. Kłakowi, B. Kłaka, N. Kłakiem, Ms. Kłaku; dla nazwiska Kozyr: D. Kozyra, C. Kozyrowi, B. Kozyra, N. Kozyrem, Ms. Kozyrze. Katarzyna Mazur |
|
| Ortografia | 2012-06-27 |
| Czy w zdaniu wskazano na ryzyko nieosiągnięcia wyniku wyraz nieosiągnięcia należy uznać za rzeczownik odczasownikowi i stosować pisownię łączną? | |
| Tak, nie ma tu innej możliwości. Katarzyna Mazur |
|
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2012-06-27 |
| Uprzejmie proszę o poradę w sprawie odmiany nazwiska Fuja. Czy w dopełniaczu powinno być Fui czy Fuji? | |
| Poprawna forma dopełniacza to Fui. Katarzyna Mazur |
|
| Ortografia | 2012-06-27 |
| Jak powinno brzmieć zdanie: Jedna po drugiej zmienię rzeczy, które chcę, Jedną po drugiej zmienię rzeczy, które chcę czy Jedne po drugich zmienię rzeczy, które chcę? | |
| Każde z tych zdań jest poprawne. Katarzyna Mazur |
|
| Odmiana | 2012-06-27 |
| Mam problem ze słowem bourbon. A konkretnie – z jego odmianą. Czy poprawna jest forma bourbona czy bourbonu? A może obie są poprawne? | |
| Dopełniacz od rzeczownika, o który Pani pyta, ma postać bourbona. Dodam tylko, że wyraz ten możemy zapisać w polskiej ortografii także jako burbon. Katarzyna Mazur |
|
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2012-05-24 |
| Bardzo proszę o informację, czy nazwisko Tymoszenko należy odmieniać? A więc czy poprawne jest zdanie: protest głodowy Julii Tymoszenko? Albo: rozmawiałem z Julią Tymoszenką? | |
| Nazwiska kobiet zakończone na -o zgodnie z polskimi normami fleksyjnymi są nieodmienne, dobrze więc będzie: protest głodowy Julii Tymoszenko oraz rozmawiałem z Julią Tymoszenko. Natalia Junkiert |
|
| Ortografia | 2012-05-24 |
| Mam pytanie, jak piszemy słowo niemerytoryczny? | |
| Wyraz merytoryczny oznacza wywodzący się z meritum, a więc z sedna, istotnej sprawy. Pytamy: jaki? − merytoryczny. Wyraz jest przymiotnikiem, a nie[/i> z przymiotnikami piszemy łącznie. A zatem dobrze będzie niemerytoryczny. Natalia Junkiert |
|
| Ortografia | 2012-05-24 |
| Mam problem z wyrazem niepozbawionego. Proszę o odpowiedź na kontrowersyjne pytanie: czy obie wersje tzn. nie pozbawionego oraz niepozbawionego są prawidłowe? | |
| Słownik ortograficzny zaleca, by nie z imiesłowami przymiotnikowymi pisać łącznie, dlatego bez względu na znaczenie poprawnie będzie, gdy napiszemy niepozbawionego. Dopuszczalny jest jednak również zapis rozdzielny, gdy wyraz ten jest użyty w znaczeniu czasownikowym, np. Jeszcze nie pozbawiony mandatu poseł, zadeklarował odejście z partii. Daria Sitko |
|
| Interpunkcja | 2012-03-09 |
| Czy przed spójnikiem ale zawsze należy postawić przecinek? Czy istnieją jakieś odstępstwa od tej reguły? Znalazłam przykład zdania, w którym nie ma przed ale przecinka i nie wiem, czy jest to błąd w druku, czy też nie. Podaję ów przykład: List do komisarza spraw żydowskich (...) jest wzorem grzecznej ale smagającej ironii. |
|
| Przed ale przecinek powinien być zawsze. Wyjątków nie ma. Katarzyna Mazur |
|
| Odmiana | 2012-03-09 |
| Jak powino się napisać w Studio Urody czy w Studiu Urody? | |
| Obie formy będą dobre, zarówno ta z odmienionym (w) studiu, jak i z równą mianownikowi postacią (w) studio. Katarzyna Mazur |
|
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2012-02-20 |
| Za kilka miesięcy wychodzę za mąż. Mój przyszły mąż nazywa się Płoć. Mam problem z zapisem tego nazwiska na zaproszeniach – konkretnie na zaproszeniu dla przyszłych teściów. Wiem, że nazwiska powinno się odmieniać, np. Zapraszamy Sz.P. Ewę i Adama Nowaków. Ale jak jest w przypadku nazwiska rodz. żeńskiego nie zakończonego -a? Sz.P. Ewę i Adama Płoć czy Ewę i Adama Płociów? | |
| Polskie nazwiska par małżeńskich utworzone od form zakończonych na spółgłoskę, czyli np. Płoć, przyjmują w mianowniku postać z końcówką -owie (np. Płociowie), a w dopełniaczu i bierniku mają końcówkę -ów (np. nie ma Płociów, zapraszam Płociów). A zatem zapraszają Państwo na swój ślub Ewę i Adama Płociów. Katarzyna Mazur |
|
| Ortografia | 2012-02-20 |
| Wiem, że rzeczowniki odsłowne z przeczeniem nie piszemy łącznie, ale potrzebuję potwierdzenia pisowni konkretnych przykładów: niepowierzanie, niewywiązanie, nieusunięcie. | |
| Potwierdzam zatem – przywołane przez Panią przykłady są zapisane dobrze. Katarzyna Mazur |
|
| Ortografia | 2012-02-20 |
| Wiem, że nazwy wydarzeń lub aktów dziejowych zapisujemy małymi literami. Czy wobec tego dopuszczalna jest pisownia wojna dwóch róż. Czy też jest to wyjątek, który zawsze należy pisać wojna Dwóch Róż. | |
| Nie jest to wyjątek. Mało tego, nie ma w ogóle powodu, by to wydarzenie pisać wielkimi literami, no chyba że zdecydują silne względy uczuciowe. Zdecydowanie dobra jest zatem pisownia wojna dwóch róż. Katarzyna Mazur |
|