| Ortografia | 2005-04-15 |
| Czy w wyrażeniu mecz Polonia-AZS Ruda Śląska piszemy myślnik bez spacji czy ze spacjami? Za odpowiedź z góry dziękuję i przesyłam pozdrowienia. | |
| Mecz rozgrywa drużyna Polonii kontra AZS Ruda Śląska? Jeśli tak jest, oddzielamy nazwy drużyn myślnikiem z obustronnymi spacjami: Polonia - AZS Ruda Śląska. Nie stosujemy spacji wówczas tylko, gdy chodzi o łącznik (krótka kreska), nie o myślnik. Dla przykładu: tuż-tuż. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-04-15 |
| Jakimi literami należy pisać tytuły konkursów, np. Asy z naszej klasy? | |
| Co do nazw różnych imprez (np. sportowych, religijnych o charakterze indywidualnym, bez względu na zasięg), jeśli organizatorzy chcą im nadać indywidualną nazwę, używamy wielkich liter, np. Turniej Jednego Wiersza, Światowy Dzień Młodzieży, Asy z Naszej Klasy. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-04-15 |
| Witam serdecznie! Jakimi literami należy pisać, np. Plan Zagospodarowania Przestrzennego, Program Łagodzenia Skutków Restrukturyzacji..., akcja „Bezpieczny mieszkaniec” (akcja, mieszkaniec dużymi czy małymi literami)? | |
| Należy traktować te nazwy jak tytuły (tytuły dokumentów) i pisać wielką literą tylko pierwszy wyraz: Plan zagospodarowania..., Program łagodzenia skutków restrukturyzacji. Podobnie jak tytuł można traktować nazwę: akcja „Bezpieczny mieszkaniec”. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-04-15 |
| Szanowni Państwo! Wydawnictwo, w którym pracuję, planuje wydanie poradnika dla nauczycieli przedszkolnych pod tytułem (i tu problem): Materiały do superzajęć. Niestety, superzajęć nie za dobrze wygląda. Czy jest jakiś sposób, by napisać to oddzielnie (super zajęć)? | |
| Jedyna poprawna forma zapisu jest łączna, nie ma więc innej możliwości - tutaj super- jest przedrostkiem. Jeżeli super jest samodzielnym wyrazem (w znaczeniu 'dobry, świetny' itd.), wtedy może być pisany oddzielnie, ale w innej kolejności, w innym szyku: zajęcia super. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-04-13 |
| Witam! Zastanawiam się nad pisownią słowa faksmodem. Czy można pisać ten wyraz przez x - faxmodem? Jaki skrót można od niego utworzyć? Pozdrawiam, Miłosz R. | |
| Skoro można pisać faks i fax (zob. Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego), to sądzę, że można również tę zasadę zastosować do interesującego Pana wyrazu. Dodać należy, że w użyciu niemal 4 razy częstsza jest już spolszczona pisownia faksmodem. Skrót od faksmodem – o ile mi wiadomo – nie istnieje, przynajmniej oficjalnie. Może nie jest potrzebny? Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-04-13 |
| Wprowadzono zasadę, której celem jest nie obciążanie studenta.... Czy nie obciążanie piszemy razem czy osobno? | |
| Obowiązuje tu pisownia łączna, ponieważ obciążanie jest rzeczownikiem. Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-04-13 |
| Mam wątpliwość, czy w pismach urzędowych powinnam pisać o pracownikach niebędących (lub nie będących) pracownikami naukowymi? | |
| Według nowych zasad pisowni imiesłowów z partykułą nie powinno się zapisać niebędących. Zasady te jednak dopuszczają również pisownię rozdzielną, jeśli imiesłów użyty jest – jak w tym przypadku – w znaczeniu czasownikowym. A więc – razem lub osobno (zob. reguła 168 zasad pisowni polskiej). Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-04-13 |
| Witam Szanowną Redakcję!! Proszę o wyjaśnienie pisowni wyrazu niestrzeżony, wg mnie piszemy łącznie, aczkolwiek spotkałem się z osobami które twierdzą, że wg nowych zasad obydwie formy są poprawne! Z góry bardzo dziękuje i pozdrawiam!! Grzegorz Z. | |
| Mają rację osoby, które twierdzą, że obydwie formy są poprawne. Uchwała Rady Języka Polskiego z dnia 9 grudnia 1997 r. zmienia zasady dotyczące pisowni zaprzeczonych imiesłowów przymiotnikowych – wszystkie piszemy łącznie. Uchwała ta dopuszcza jednak pisownię rozdzielną, gdy imiesłów użyty jest w znaczeniu czasownikowym(zob. też regułę 168 zasad polskiej pisowni). Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-04-13 |
| Jakie wyrażenie jest poprawne: członkowstwo czy członkostwo? | |
| Nawet Word podkreśla pierwszą formę jako niepoprawną. W polszczyźnie mamy tylko członkostwo. Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-04-11 |
| Czy nie licenjonowane oprogramowanie piszemy razem czy osobno? | |
| Razem, ale zob. też regułę 168 zasad polskiej pisowni. Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-03-30 |
| Jaką litera piszemy drugi człon wyrażenia Afryka Wschodnia czy Afryka wschodnia; Afryka Północna czy Afryka północna? Dziękuję. | |
| Człon przymiotnikowy - Wschodnia - stanowi integralną część nazwy własnej, geograficznej (wtedy zwykle stoi po członie rzeczownikowym, por. Ameryka Południowa) i dlatego piszemy go wielką literą. Gdyby człon ten poprzedzał nazwę rzeczownikową (wschodnia Afryka), oznaczałby jedynie tylko ogólnie część terytorium kontynentu i wówczas obowiązywałaby pisownia małą literą. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-03-23 |
| Szanowni Państwo, chciałbym się dowiedzieć, jaka jest zalecana pisownia wyrazu grillować. Sądzę, że etymologicznie uzasadniona jest powyższa pisownia, lecz spotykam się często z pisownią grilować, również w źródłach pisanych przez osoby dobrze władające językiem polskim (w wyszukiwarce Google pisownia pierwsza w stosunku do drugiej występuje w proporcji 9:4). | |
| Jak na razie OBOWIĄZUJE pisownia z podwojonym l, w takiej też formie czasownik grillować oraz rzeczowniki grill i grillowanie odnotowuje Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego z 2003 roku. Zapewne możliwe jest uproszczenie pisowni z jednym l i jej upowszechnienie się, ale może być to proces długotrwały. Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-03-22 |
| Jak należy zapisywać niemieckie rzeczowniki pospolite w tekście polskim? Czy pisać je wielką literą, czy małą? Jak pisać słowa niemieckie odmienione przez polskie przypadki i zakończone polskimi końcówkami: wielką czy małą literą? Jak rzeczowniki, które są zapisane w mianowniku? Czy w druku wyróżniać te słowa kursywą? Jeżeli tak, to czy wszystkie? Z problemem zetknąłem się przy lekturze relacji z okresu drugiej wojny światowej. Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana, gdy występują obok siebie takie wyrazy jak np.: kapo, który funkcjonuje w polszczyźnie i Lagerkapo, którego nie ma w słownikach. | |
| Pisownia wielką literą rzeczowników zapożyczonych powinna być zgodna z polskimi zasadami tej pisowni. Nie ma więc żadnego powodu, by pisać rzeczowniki niemieckie z pochodzenia wielką literą i to bez względu na to, w jakim są przypadku. Kursywą wyróżnia się zasadniczo terminy naukowe, także więc uzasadnienia dla kursywy nie ma. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-03-22 |
| Jak prawidłowo należy pisać nazwy zespołów - w cudzysłowie, bez cudzysłowu, kursywą? | |
| Podstawowe funkcje cudzysłowu to a) wyodrębnienie przytaczanych, cytowanych fragmentów wypowiedzi; b) wyodrębnienie wyrazów i konstrukcji użytych w znaczeniu innym niż podstawowe. Ale używa się go również ze względów znaczeniowo-stylistycznych i w tym zakresie pozostawia się piszącym znaczną swobodę. Można zatem ująć nazwę zespołu w cudzysłów, wtedy jednak zrezygnować należy z kursywy (jeden sposób wyróżnienia jest wystarczający). Można zatem napisać: koncert zespołu „Kombi”, zespołu Pod Budą lub zespołu (kursywą) Budka Suflera. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-03-22 |
| Ten problemik uparcie wraca. Miałem już jakoś ułożone zasady pisowni tego zwrotu, ale... W zdaniu: K. Wallenrod wstąpił do Zakonu krzyżackiego napisałbym tak jak w zdaniu powyższym lub zakonu krzyżackiego, ale nie Zakonu Krzyżackiego. Natomiast obecnie z tą ostatnią formą pisowni spotykam się coraz częściej. |
|
| Poprawna pisownia to zakon krzyżacki lub Krzyżacy. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-03-18 |
| Napisałam świątynia Jerozolimska (analogicznie do kościół Mariacki). Czy jest to poprawny zapis ortograficzny? | |
| Taką pisownię uznać należy za poprawną, analogia rzeczywiście dobra. Inny jest na przykład zapis w przypadku Świątyni Opatrzności Bożej. Aldona Skudrzyk |
|
| Ortografia | 2005-03-18 |
| Czy w wyrazach laktowegetarianie, owo-laktowegetarianie obowiązuje pisownia z kreską czy bez (ewentualnie razem czy osobno) i jeśli tak, to w których miejscach? | |
| Rzeczownik laktowegetarianie piszemy łącznie, podobnie jak owolaktarianie (zob. Wielki słownik wyrazów obcych PWN pod red. M. Bańki). Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-03-05 |
| Czy wyraz nieoznakowany piszemy łącznie? Mam wątpliwość, ponieważ w programie Word - określenie nieoznakowany podkreślone jest jako błąd - a jako poprawna forma wyświetla się nie oznakowany. | |
| Word nie tylko nie zna wszystkich polskich wyrazów i form gramatycznych, ale w dodatku nie jest zorientowany w zmianach w polskiej ortografii. Partykułę nie z imiesłowami odmiennymi zgodnie z uchwałą Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN z dnia 9 grudnia 1997 roku piszemy łącznie. Gdy jednak imiesłów użyty jest w znaczeniu czasownikowym, dopuszczalne jest stosowanie pisowni rozdzielnej (por. Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego, reguła 168). Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-03-03 |
| Mam pytanko: z jakiej reguły wynika, że nazwę nad poziomem morza w skrócie pisze się w n.p.m.? Bo to przecież nie jest wyraz obcy. | |
| Jerzy Podracki w Słowniku skrótów i skrótowców (Warszawa 1999, s. 19) podaje regułę następującą: Stawia się kropkę na końcu skrótu polskiej nazwy wielowyrazowej, jeżeli wyraz drugi (albo i następne) rozpoczyna się od spółgłoski (są jednak wyjątki). Jak widać, w przypadku skrótu n.p.m. mamy do czynienia właśnie z takim wyjątkiem. Katarzyna Wyrwas |
|
| Ortografia | 2005-03-03 |
| Ostatnio spotkałam się z pisownią prof-a (profesora), czy jest ona poprawna? | |
| Prof. to jedyny właściwy skrót dla wyrazu profesor. Jedynie dla skrótów magistra, doktora czy tez biskupa w dopełniaczu stosujemy modyfikację, a mianowicie postaci mgr. lub mgra, dr. lub dra, bp. lub bpa. Iwona Loewe |
|