Najczęściej zadawane pytania (229) Ortografia (592) Interpunkcja (198) Wymowa (69) Znaczenie (264) Etymologia (306) Historia języka (26) Składnia (336) Słowotwórstwo (139) Odmiana (333) Frazeologia (133) Poprawność komunikacyjna (190) Nazwy własne (439) Wyrazy obce (90) Grzeczność językowa (41) Różne (164) Wszystkie tematy (3320)
w:
Uwaga! Można wybrać dział!
Wymowa2009-03-27
Od kilku tygodni zastanawiam się nad upodobnieniem w wyrazach trwać oraz krwawić. Zachodzi tu ubezdźwięcznienie, ale nie potrafię określić, jakie. Wymawiamy [trfać] i [krfawić]. Z lewej strony jest samogłoska, która ubezdźwięczniać nie może, a nawet gdyby był to wyjątek od reguły - jest dźwięczna. Z prawej strony jest dźwięczne r. Pytałam o to dwóch nauczycieli polonistów i żaden nie potrafił udzielić mi zadowalającej odpowiedzi. Najpierw usłyszałam, że zachodzi tu podwójne zjawisko - bezdźwięczne t ubezdźwięcznia r, a następnie ten „związek” ubezdźwięcznia w. Tak samo z drugim wyrazem. Nie potrafię jednak zgodzić się z tym, ponieważ z tego, co wiem, r nie ma bezdźwięcznego odpowiednika. Później dowiedziałam się, że jest to pewnie wyjątek. Czy to prawda? Jeśli nie, proszę o wytłumaczenie mi, o co chodzi.
Poloniści, z którymi Pani rozmawiała, mieli rację – [r] oraz [f] w wyrazach [tŗfać] czy [kŗwawić] ubezdźwięczniają się pod wpływem nagłosowego [t] lub [k]. W polszczyźnie wszystkie grupy spółgłoskowe muszą być jednorodne pod względem dźwięczności: albo dźwięczne, albo bezdźwięczne. Dużo częściej mamy do czynienia z grupami bezdźwięcznymi, zależy to od wielu czynników zarówno natury fizjologicznej (budowy narządów mowy), jak i fonologicznej. Ma Pani rację, że spółgłoski sonorne (a do tej grupy należy głoska[r]) nie mają swoich odpowiedników bezdźwięcznych, ale w stosownych kontekstach (a z takimi mamy do czynienia w cytowanych przez Panią przykładach) ubezdźwięczniają się – pojawia się wariant ubezdźwięczniony, w tym przypadku [ŗ]. Wymowa [tŗfać] jest jedyną poprawną w polszczyźnie. Gdyby zachować dźwięczność [r], to wyraz ten wymawialibyśmy jako *[drwać], a przecież wtedy nikt by nas nie zrozumiał :-).
Mam nadzieję, że moja odpowiedź trochę rozwiała Pani wątpliwości.
Katarzyna Sujkowska-Sobisz
Odmiana2009-03-27
Czy moje dziecko może mówić: tu nie ma nic, czy tylko forma tu nie ma niczego jest poprawna? Pytam, bo słyszałam nie tylko od niego takie wyrażenie...
„Nowy słownik poprawnej polszczyzny” Andrzeja Markowskiego podaje, że dopełniacz niczego jest naturalny przy czasownikach o negatywnym znaczeniu, zgodnie zresztą z regułą podwójnego przeczenia w języku polskim, czyli niczego nie zabraknie. Jest natomiast rzadki przy zaprzeczonych czasownikach o znaczeniu pozytywnym, dlatego częściej i poprawnie: Nic nie dostałam. Nic nie robię. Nic nie mam. Przy czasownikach, które wymagają dopełniacza obok siebie, obie formy są oboczne: nic / niczego: Niczego wieczorem nie słucham. Wieczorem nic nie słucham.
Iwona Loewe
Odmiana2009-03-27
Mówimy: wchodź do auta (czy wejdź), ubieraj się (czy ubierz się), siadaj (czy usiądź) itp. Czy jest dopuszczalna forma niedokonana, jeśli coś dzieje się w krótkim czasie?
Bardziej grzeczne formy rozkaźników pochodzą od czasowników dokonanych, a więc: usiądź, posłuchaj, wyjdź, przyjdź, zjedz. W towarzystwie z formą proszę są już idealne do komunikacji zwłaszcza między bliskimi sobie ludźmi.
Iwona Loewe
Odmiana2009-03-27
Jak to jest z biernikiem liczby pojedynczej takich słów, jak pilot, pomidor. Płacę za pomidor czy za pomidora? Uczę moje dziecko mówić: przynieś balon, pokaż mi pilot, a do psa mówię znajdź kij, natomiast reszta rodziny mówi inaczej: przynieś balona, pokaż mi pilota, znajdź kija. Wydaje mi się, że mimo że ta druga forma jest popularna, wciąż nie powinna być właśnie tak wymawiana. Chciałabym jednak mieć pewność, że nie uczymy dziecka złej polszczyzny.
Wygląda na to, że w zakresie połączeń czasownika, wymagającego biernika od stojącego obok rzeczownika, wykształciła się swoista moda. Można ją określić tak: za gramatycznie męskożywotne (a to oznacza dla nich końcówkę fleksyjną -a) powszechnie uznajemy pewne wybrane przedmioty przeznaczone do zjedzenia, jak banan, pomidor, kalafior, hamburger, kotlet oraz rzeczowniki, które choć z całą pewnością ożywione nie są, to przyjmują biernik na wzór rzeczownika koń, czyli koni-a, jak: pen drive, laptop, walkman, pilot, SMS, mejl. Wygląda na to, że ta druga grupa to rzeczowniki oznaczające nowe zwłaszcza technologicznie przedmioty czy też zjawiska w naszym otoczeniu. A zatem: mówimy, a wątpliwe, czy napiszemy: Zjem banana / kotleta / pomidora / hamburgera. Tu ciągle norma wzorcowa określa używanie tych rzeczowników jako nieożywionych, to oznacza biernik z zerową końcówką: Zjem banan / hamburger / pomidor / kotlet.
Druga grupa też tworzy uzualne (powszechnie akceptowane) połączenia: Kupię laptopa / pen drive’a. Wezmę pilota. Wyślę SMS-a / mejla / posta. Choć obok przecież bez możliwości kombinacji: Wezmę balon. Kupię komputer / telewizor / fotel. Wyślę list / komentarz.
Norma wzorcowa przewiduje ciągle używanie tej grupy rzeczowników jako męskonieżywotnych, co oznacza: z zerową końcówką biernika. Istnieją sytuacje, dla których warto rozważyć takie zmiany, czyli te, by o znaczeniu decydowała postać rodzajowa rzeczownika. Dajmy przykład golfa i golfu. Jeśli mówię, że Kupuję golf, to myślę o ubraniu. Jeśli zaś mówię, że Kupuję golfa, to myślę o samochodzie. Z pilotem w wymienionej grupie wyrazów jest podobnie, a więc nawet uzualne używanie końcówki biernika na -a jest niewskazane ze względu na zatarcie się różnicy dwóch znaczeń skupionych w jednej postaci wyrazowej. A więc Spotkałam pilota, oznacza, że to człowiek, a jeśli powiem Dostałam pilot, oznacza to, że ktoś mi dał do ręki urządzenie sterujące. Czyż nie lepiej zachować tę wyrazistość?
Iwona Loewe
Poprawność komunikacyjna2009-03-27
Od dłuższego czasu drażni mnie i nie tylko mnie wszechobecne stosowanie wyrażenia tylko i wyłącznie. Stało się to tak nagminne i stosowane przez media, osoby publiczne, a do tej pory nie spotkałam się z krytyką używania tego zlepku słów. Czy błędne jest myślenie, że należy użyć w danym zdaniu słowa jedynie wyłącznie bądź samego tylko, bo skoro tylko, to wiadomo, że nic więcej. Czy poprawne jest stosowanie zwrotu tylko i wyłącznie?
Pani przypuszczenia są słuszne. To połączenie ma charakter tautologiczny, jak inne (także dość powszechnie słyszane): pozwolenie i zgoda; pochodzenie i geneza zjawiska; prestiż i ranga społeczne zawodu lekarza; poprawa oraz polepszenie stanu zdrowia; ocena poprawności i zgodności z normą. Dość zatem powiedzieć, że wyłącznie coś jest słuszne LUB tylko coś jest słuszne! Intencją nadawców takich tautologii jest wzmocnienie efektu komunikacyjnego lub (kiedy intencji brak) bezrefleksyjne mnożenie słów, bo niekiedy im więcej, tym podobno lepiej…
Iwona Loewe
Składnia2009-03-27
W tekście do redakcji językowej mam takie zdanie: Wiele osób z dumą mówi o sobie, że są realistami. Moja intuicja językowa podpowiada mi, że powinno być raczej: Wiele osób z dumą mówi o sobie, że jest realistami. Czy w ogóle są jakieś zasady dotyczące tego typu konstrukcji? :-) Nie znajduję żadnych podpowiedzi ani w Poradni UŚ, ani w Poradni PWN. W słowniku poprawnej polszczyzny pod hasłem WIELE podane są jedynie przykłady zdań pojedynczych z tym wyrazem. A może oba warianty są poprawne?
Nomen omen wiele już w naszej poradni oraz w książce opublikowanej na podstawie udzielonych odpowiedzi powiedzieliśmy (www.poradniajęzykowa.pl. Red. K. Wyrwas. Katowice 2007, s. 113-120). Ale powtórzmy: nieokreślone liczebniki oraz rzeczowniki w funkcji liczebnika (typu szereg, moc, część) występują w roli zespolonego podmiotu razem ze stojącym obok rzeczownikiem(w dopełniaczu): Wiele osób, szereg mężczyzn, moc demonstrantów. Orzeczenie w takich zdaniach przyjmuje postać liczby pojedynczej, a wyrażone w czasie przeszłym – rodzaj nijaki, a więc: Wiele osób spotkało się na dworcu. Moc demonstrantów wyszło na ulice. Kiedy rozbudujemy owo zdanie pojedyncze o kolejne, otrzymując zdanie złożone, mamy w nim konsekwencje składniowe zespolenia liczebnikowo-rzeczownikowego. Tak jak Pani przeczuwa należy brnąć w to zamieszanie i łącznik orzeczenia imiennego postawić w liczbie pojedynczej (jest), ale już orzecznik (tu rzeczownik) w liczbie mnogiej (realistami): jest realistami.
Iwona Loewe
Słowotwórstwo2009-03-27
Który z przymiotników jest utworzony poprawnie: inkluzywny czy inkluzyjny? W użyciu spotykamy się z tym pierwszym.
Zakończenie ~ywny pojawia się wtedy, gdy przymiotnik jest adaptacją z innego języka, często chodzi o internacjonalizmy: por. recesywny (niem. rezessiv, ang. recessive), ekspresywny (ang. expressive, fr. expressif), permisywny (ang. permissive), regresywny (fr. régressif), recesywny (niem. rezessiv, ang. recessive), predykatywny (ang. predicative), generatywny (ang. generative), także ang. inclusive daje inkluzywny. Zdarza się, że przymiotnik rozumiany jest jako motywowany rzeczownikiem o zakończeniu ~yw, wtedy także mamy do czynienia z przyrostkiem -ny, por. defensywny od defensywa, alternatywny od alternatywa, inwektywny od inwektywa. W niektórych wypadkach obie interpretacje nakładają się na siebie, por. kolektywny od kolektyw oraz kolektywny z fr. collectif. W relację: przymiotnik od rzeczownika wchodzą też: dyfuzja > dyfuzyjny, infuzja > infuzyjny, transfuzja > transfuzyjny, dyfuzja > dyfuzyjny, korozja > korozyjny, aluzja > aluzyjny. Skoro tak, możliwa jest też para: inkluzja > inkluzyjny.
Krystyna Kleszczowa
Nazwy własne (pisownia i odmiana)2009-03-19
Według jakich zasad odmienia się nazwisko Feleszko?
Nazwisko to odmienia się jak Kościuszko, według deklinacji nijakiej: D. Feleszki ,CMs. Feleszce,B. Feleszkę,N. Feleszką; lm.: M. Feleszkowie, DB. Feleszków ,C . Feleszkom, N. Feleszkami, Ms. Feleszkach. Dodać warto, że w przypadku nazwisk zakończonych na -o dopuszczalne (tolerowane – jak mówi „Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN” w haśle NAZWISKA) jest pozostawienie w formie nieodmienionej, jeżeli nazwisku towarzyszy jakiś odmieniony wyraz, taki jak imię (np. Janowi Feleszko), wyraz pan (np. z panem Feleszko), tytuł (np. o profesorze Feleszko) czy nazwa funkcji (np. dyrektora Feleszko). Fakt, że coś jest tolerowane w normie językowej, nie zmienia jednak tego, że polszczyzna jest językiem silnie fleksyjnym, dlatego też dla wielu osób (w tym i dla piszącej te słowa) formy nieodmienione będą rażące. W związku z powyższym jak zawsze apeluję: odmieniajmy nazwiska!
Katarzyna Wyrwas
Nazwy własne (pisownia i odmiana)2009-03-19
Jak odmienić nazwisko Wałęsa?
To słynne nazwisko przyjmuje końcówki odmiany typowe dla rzeczowników rodzaju żeńskiego, odmienia się podobnie jak rzeczownik rzęsa: D. Wałęsy ,C Ms. Wałęsie,B. Wałęsę,N. Wałęsą. W liczbie mnogiej poprawne formy to: M. Wałęsowie, DB. Wałęsów, C. Wałęsom, N. Wałęsami, Ms. Wałęsach.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2009-03-18
Czy nieruchomości dzielimy na zabudowane i nie zabudowane czy na zabudowane i niezabudowane?
Nieruchomości są niezabudowane. Imiesłowy przymiotnikowe, niezależnie czy użyte w znaczeniu przymiotnikowym, czy czasownikowym zapisujemy łącznie z partykułą nie. Jeśli imiesłów tego typu użyty jest w znaczeniu czasownikowym, dopuszczalna jest pisownia rozdzielna.
Ewelina Pałka
Ortografia2009-03-18
Czy w zdaniu Studiował grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie wyraz grafika będący nazwą kierunku powinien być pisany małą czy wielką literą?
W zdaniu tym wyraz grafika zapiszemy małą literą, gdyż jest to rzeczownik pospolity.
Ewelina Pałka
Poprawność komunikacyjna2009-03-18
Od dawna nurtuje mnie jedno pytanie, związane z kartami menu w restauracjach. Zawierają one różne „działy”, jednak moją uwagę skupiają główne napoje, gdyż nagłówki w tym przypadku często występują w dwóch wersjach. Czy nagłówek powinien występować w liczbie mnogiej czy pojedynczej, jeśli poniżej wymieniamy określone napoje, dostępne w danej restauracji? Np.: kawa czy kawy, herbata czy herbaty, koktajle alkoholowe czy koktajl alkoholowy? A może obie wersje są poprawne?
W związku z tym, że dana restauracja ma najczęściej do zaoferowania kilka rodzajów wymienionych napojów, wydaje się, iż lepsze byłyby nagłówki w liczbie mnogiej.
Ewa Biłas-Pleszak
Frazeologia2009-03-18
Czy sformułowanie wybić skrzynkę piłek odnoszące się do gry w tenisa jest poprawne?
W tenisa grywam niewiele, ale kilku tenisistów znam i od nich dowiedziałam się, że nie posługują się tym metaforycznym określeniem, ale to bynajmniej nie znaczy, że jest ono błędne. Mamy tu bowiem do czynienia z przejawem wyobraźni językowej użytkowników polszczyzny, których łączy zamiłowanie do tej dyscypliny sportu i którzy na swój i jej użytek tworzą wyrażenia lepiej opisujące tę sytuację komunikacyjną. Właśnie w ten sposób tworzą się różnego rodzaju socjo- i profesjolekty.
Poprawność komunikacyjna2009-03-18
Jakie mogą być raty? Wysokie czy duże? Czy może i takie, i takie? Często te wyrazy są używane zamiennie, dlatego mnie to zastanowiło, choć osobiście przychylam się wyłącznie ku wysokim.
Myślę, że zarówno przymiotnik wysokie, jak i duże w jednakowo dobry sposób określa rzeczownik raty. Być może połączenie wysokie raty występuje częściej (np. w reklamach), stąd pewnie owa skłonność, z którą zdradzono się w pytaniu, do preferowania pierwszego z wymienionych przymiotników. Od siebie życzę wszystkim Gościom poradni, aby rat do spłacania mieli jak najmniej, a jeśli już jakieś zobowiązania finansowe stały się Państwa udziałem, to niech one będą małe i niskie :-).
Ewa Biłas-Pleszak
Interpunkcja2009-03-18
Czy zdanie Matematykę można zdefiniować jako przedmiot, w którym nigdy nie wiadomo, o czym się mówi, ani czy to, o czym się mówi, jest prawdziwe jest napisane poprawnie? W szczególności czy przed spójnikiem ani oraz przed słowem jest słusznie stoją przecinki?
Zasadniczo przed spójnikiem ani nie stawia się przecinka, w tym jednak przypadku jest on konieczny, ponieważ zamyka wtrącone zdanie podrzędne o czym się mówi. Przed czasownikiem jest przecinek również jest niezbędny, tu bowiem kończy się drugie (takie samo jak poprzednie zresztą) podrzędne zdanie wtrącone.
Katarzyna Wyrwas
Nazwy własne (pisownia i odmiana)2009-03-18
Jaki jest poprawny zapis (np. na pismach lub dokumentach przy wpisywaniu adresu)?
a) Aleja Marszałka Józefa Piłsudskiego,
b) Aleja Marszałka Piłsudskiego,
c) Al. Piłsudskiego.
Do zidentyfikowania człowieka często wystarczy nazwisko, a w przypadku osoby znanej niekonieczne bywają imię, stopień wojskowy czy inne określenia. W nazwach ulic zwykło się skracać dane osobowe do owego niezbędnego minimum, czyli nazwiska, mówiąc (pisząc): ul. Konopnickiej, al. Wyszyńskiego, pl. Waszyngtona, rondo de Gaulle’a itd. Jeśli chcemy być bardzo oficjalni i dokładni, możemy podać nazwę w wersji „rozwiniętej”, np. ul. Marii Konopnickiej, al. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, pl. Jerzego Waszyngtona, rondo Generała Charles’a de Gaulle’a.
W przypadku tego typu nazw własnych pojawia się jednak inny ważny problem: ortograficzny. Według zasad pisowni polskiej (reguła 82) towarzyszący nazwie własnej wyraz pospolity, taki jak: ulica (ul.), aleja (al.), osiedle (os.), plac (pl.), pomnik, most, kościół, cmentarz, zaułek należy pisać małą literą, dlatego też poprawnie zapisane formy wyglądają następująco:
a) aleja Marszałka Józefa Piłsudskiego,
b) aleja Marszałka Piłsudskiego,
c) al. Piłsudskiego.
Katarzyna Wyrwas
Znaczenie2009-03-16
Mam pytanie o znaczenie słowa, na które natknęłam się przypadkiem w tekście z okolic Stalowej Woli – Moch, ewentualnie Mochy (forma tekstowa Mochów - D. lm.).
Wyraz Moch poświadczony jest przez tzw. „Słownik warszawski”, gdzie znajdujemy informację o jego znaczeniu: ‘zbór kapłaństwa celtyckiej Cerydwy, znaczy tyle, co chlew’.
Joanna Przyklenk
Historia języka2009-03-16
W słowniku Lindego są takie przykłady: Walentynijan tysiąc sześć set człowieka... prowadząc, z naszych miał ośmdziesiąt człeka. W formie jakiej liczby i jakiego przypadka zostały tu użyte wyrazy człek i człowiek? Dlaczego forma ta różni się od współcześnie stosowanej w tych kontekstach gramatycznych?
W przywoływanych przez Samuela B. Lindego egzemplifikacjach mamy do czynienia z formami rzeczownika człowiek użytymi w dopełniaczu liczby pojedynczej (człowiek w wersji skróconej nieregularnie to człek, obecny w polszczyźnie od XIV stulecia; por. mamy dziś termin naukowy: człekokształtny, a nie człowiekokształtny). Różnica między formami cytowanymi w dziewiętnastowiecznym „Słowniku języka polskiego” a współczesnymi wynika stąd, iż wyrazu człowiek używano dawniej także w znaczeniu zbiorowym ‘ludzie’, co można by postrzegać jako swego rodzaju kontynuację stanu sprzed XIV wieku, kiedy rzeczownik ów pozbawiony był liczby mnogiej (potem notujemy np. człowiekowi, a dziś ludzie). Nadto, co ważne, chętnie sięgano po pojedynczą postać omawianego rzeczownika, by uwypuklić sens ‘ktokolwiek z ludzi bliżej nieokreślony: ktoś, każdy; w przeczeniach: nikt’, o czym świadczą przede wszystkim polskie przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy, w których na oznaczenie istoty ludzkiej, tak jednostkowe, jak i zbiorowe, występuje wyraz człowiek w różnych przypadkach liczby pojedynczej.
Joanna Przyklenk
Odmiana2009-03-16
Użyłam w wierszu słowa poplątam - wersy brzmią Będę szukać po wszystkich zakamarkach kątach, wszystkie razem je poplątam. Podmiotem są szczęśliwe chwile. Jutro mam robić skład tomiku, a korekta poprawiła mi słowo poplątam na poplączę, co oczywiście burzy mi rym. Moje pytanie brzmi: czy słusznie?.
Drugi poprawiony wers jest w innym wierszu. Piszę: Może się przejrzysz w stawka wodzie, powąchasz miętę, co świeżo wschodzi... Pisze tu o tym, że ktoś przegląda się w wodzie (czyjej?), czyli zastosowałam dopełniacz wyrazu stawek, ale z powodu rymu nastąpiło przestawienie, czyli nie w wodzie stawka, tylko stawka wodzie. Poprawiono mi ten wers na Może się przejrzysz w stawku wodzie. Myślę, że przeglądamy się w stawku, ale jeżeli dodamy wodę, to przeglądamy się w stawka wodzie. Czy mam rację? Wiem, że wiersze rządzą się swoimi prawami, ale w wierszach, w których z zasady nie ma żadnych neologizmów, chciałabym być w zgodzie z polszczyzną, dlatego poprosiłam o pomoc polonistkę.
Forma 1. os. lp. czasownika poplątam jest poprawna, choć w słownikach (np. „Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN”) odnotowana jako rzadka.
Zdrobnienia na -ek w większości w dopełniaczu lp. przybierają końcówkę -a, jednak jako jedyną poprawną formę tego przypadka od zdrobnienia stawek słowniki zgodnie podają stawku, analogicznie jak od zdrobnień obiadek, miodek, sadek, głodek, chłodek, smrodek, rozdziałek, rosołek, pyłek, domek, tłumek, rozumek, szumek, dymek i innych.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2009-03-16
Moje pytanie dotyczy przecinka. Najpierw fragmenty zdań:
1. Zapisuje się on, wypowiada [?] zarówno w obawach...
2. Objawił niespodziewaną, bo skrywaną [?] aktualność...
3. Główne tendencje i walor dążeń nie tylko środowisk regionalnych, etnicznych, pokoleniowych [?] określa właśnie...
Czy w miejscach, gdzie postawiłam „roboczy” pytajnik, powinien się znaleźć przecinek?
Przecinek z pewnością powinien pojawić się w zaproponowanym przez Panią miejscu w zdaniu drugim, które przybierze wówczas kształt Objawił niespodziewaną, bo skrywaną, aktualność… Fragment bo skrywaną ma tutaj charakter elementu pobocznego, dopowiedzianego, stąd też konieczność wydzielenia go z obu stron znakami przestankowymi. Nie mam też wątpliwości odnośnie do interpunkcji zacytowanego wyżej zdania numer 3. Pomiędzy sąsiadujące w nim wyrazy pokoleniowych i określa nie należy wstawiać przecinka. Wynika to z faktu, że człon Główne tendencje i walor dążeń środowisk regionalnych, etnicznych i pokoleniowych pełni tu rolę dopełnienia wymaganego przez wyrażone czasownikiem określa orzeczenie (bez tego dopełnienia zdanie sprawiałoby wrażenie urwanego). Jeśli chodzi natomiast o zdanie znajdujące się w pytaniu na pierwszej pozycji, mam wrażenie, że jest ono początkiem dość nieprzejrzystej, by nie powiedzieć błędnej, konstrukcji, ale nie jestem w stanie tego ostatecznie stwierdzić, gdyż przywołany kontekst językowy jest zbyt wąski. Niemniej jednak wydaje się, że umieszczenie w tym wypowiedzeniu przecinka przed słowem zarówno jest nieuzasadnione.
Katarzyna Mazur

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166